Ülke genelinde iş ve çalışma ortamlarında kaza ve risklerin oranının oldukça yüksek olduğu bilinci kazanılmıştır. Ancak tüm bu risk ve kazalara nazaran birçok kişi iş sağlığı ve güvenliği kavramını bilmemektedir. Yazı içerisinde iş sağlığı ve güvenliği amacı ile ilgili faydalı bilgiler bulabilmeniz mümkündür. İş sağlığı ve güvenliği kanunu uygulandığı çalışma ortamlarında İSG insan hayatını koruma anlayışını ön planda tutmaktadır. İnsan sağlığı ve aynı zamanda güvenliği üzerinde risk oluşturabilecek her koşul incelenerek bu risklerin ortadan kaldırılmasına dair çalışmalar sergilemekte olan bir alan olarak isimlendirilmektedir. Sağlamış olduğu bu imkânlar doğrultusunda işyerleri adına olmazsa olmazlar arasında ilk yerini almıştır. İnsan hayatını ön planda tutmakta olan iş sağlığı ve güvenliğinin yükümlülüklerini ve uygulamalarını bariz bir şekilde incelemek kolay ve mümkündür.
İş Sağlığı ve Güvenliği Nedir?
Çalışma ortamlarında gerçekleşebileceği düşünülen olumsuzlukların, risklerin veya düzenleme gerektiren alanların incelenerek tespit edilmesinden sorumlu öncelik olarak insan hayatının korunmasını ele alan bir yönetmeliktir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Ne İş Yapar?
İş sağlığı ve güvenliği, işyerlerinde bulunan kimyasal, fiziksel veya biyolojik faktörlerin neden olduğu hastalık ve yaralanmaları minimuma düşürmek ya da ortadan kaldırmak için planlamalar yapmakla görevlidir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Amaçları Nelerdir?
İşyerinde yapılan işlemler sırasında yaşanabilecek herhangi bir riskli durumu önlemek adına yapılan uygulamalar iş güvenliğini oluşturur. Bu sayede çalışanların sadece fiziki sağlıkları değil aynı zamanda ruh sağlıklarının da korunması amaçlanır. Ayrıca işyeri ortamınında güvenliği sağlanmış olur. Bu konuda uygulanan kurallar ve alınan önlemler iş sağlığı ve güvenliği alanında eğitimli kişiler tarafından sağlanır. İlgili yönetmelik çerçevesinde gerekli eğitimleri aldıktan sonra uzmanlığını belgeleyen kişiler işyerinde uygun bir planlama yaparak çalışanları bilgilendirir. Bu kişiler çalışma ortamında meslek hastalıklarına neden olabilecek maruziyetlerin ortadan kaldırılması için prosedürler geliştirir. İş sağlığı ve güvenliği kanunu kimlere uygulanmaz diye bakıldığı zaman başlıca şu gruplar ön plana çıkar:
- Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının faaliyetlerinde çalışanlar.
- Ev hizmetlerinde çalışanlar.
- İşveren olmayıp kendi adına mal ve hizmet üretimi yapanlar.
- Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetlerinde görev yapanlar.
- Eğitim, meslek edindirme ve güvenlik faaliyetlerinde çalışanlar.
Bu kişiler dışında tüm iş kollarında iş sağlığı ve güvenliği kanununda belirtilen yönetmelik gereğince kurallar uygulanmak zorundadır. İş sağlığı ve güvenliği uygulamalarında temel amaç çalışma koşullarının ideal ölçülerde düzenlenmesi ve bu düzeyde devamlılığının sağlanmasıdır. İş sağlığı ve güvenliği amaçları nelerdir sorusunun cevabı olarak ölüm, sakatlık gibi geri dönüşü olmayan sonuçlara benzer durumlara karşı olan başlıca amaç ve hedefler şunlardır:
- Tüm çalışanları çalışma ortamında oluşabilecek istenmeyen durumlardan korumak.
- Çalışma ortamını en üst seviyede güvenli ve rahat bir yer haline getirmek.
- Çalışan ve işveren arasındaki uyum ve iletişimi sağlamak.
- Meydana gelebilecek tehlikelere karşı risk etmenlerini ortadan kaldırmak veya en aza indirmek. Bu sayede maddi manevi zarar görülmesini engellemek.
- Çalışma ortamındaki istek ve verimliliği artırmak.
İş sağlığı ve güvenliği uzmanları özel sektörde veya devlet bünyesindeki tüm kurum, kuruluş ve işletmelerde, üniversitelerde, alışveriş merkezlerinde, sivil savunma, itfaiye gibi acil durum faaliyeti gösteren kuruluşlarda çalışır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Hangi Yükümlülükleri İçermektedir?
İşyeri ve çalışma alanlarında hizmet vermekte olan İSG sistemi öncelikli olarak insan hayatına önem vermekte olan bir daldır. Bütünüyle insan hayatı üzerinde risk oluşturan detayları incelemeye ve bu risklerin ise mümkün olduğunca kısa bir zamanda ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmalar sergilemektedir. İnsan hayatı odaklı olarak görevini yerine getirmekte olan bu dal içeriğinde çeşitli hizmetlerde sunmaktadır. İşyeri ortamında oluşturulmuş olan iş sağlığı ve güvenliği bölümü ya da dışarıdan yani OSGB kuruluşları tarafından yönlendirilen uzmanlar tarafından bu risk ve kazaların incelenerek raporlandırılması zorunludur. İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri yönetmeliği içerisinde bulunan bazı yükümlülükleri şöyle sıralamak mümkündür:
- Çalışanlar üzerinde yapmış oldukları iş ve çalışmalar doğrultusunda oluşabilecek iş kazaları ve meslek hastalıkları hakkında bilinçlendirmektedir. Bunun yanı sıra bu kaza ve hastalıklara karşı alınabilecek önlemleri göstermekte ve oluşabilecek riskleri minimuma düşürmek adına çalışmalar sergilemek iş güvenliği ve sağlığı alanının yükümlülükleri arasında bulunmaktadır.
- Çalışanları ön planda tutarak üretim esnasında gerekli güvenliği ve verimliliği sabit tutmak adına iş yerlerinde kullanılması gereken tüm ekipmanları denetleyerek işyeri çalışma koşullarını iyileştirmek adına gerekli görüldüğü takdirde yeni sistem oluşturma konusunda öncü olmak.
- Çalışma ortamı üzerinde gerçekleşebilecek ya da oluşabilecek her türlü olumsuz koşulları göz önünde bulundurup daha güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak.
- Sağlık ve güvenlik konusunda hizmet vermekte olan İSG tamamen insan hayatı odaklı olarak hizmet veren bir daldır. Bu nedenle de sadece çalışanlar değil dışarıdan ziyaret için gelen kişiler içinde güvenilir ve sağlıklı bir ortam yaratma zorunluluğuna sahiptir.
- Kaza ve hayat tehlikesi içeren riskler dışında işletmenin faaliyetleri ve çalışmalarında verimlilik sağlayacak önlemler sunmak.
Detaylı olarak ele alındığında iş sağlığı ve güvenliği birçok alan üzerinde çalışma sergilemekte olduğu görülebilmektedir. Böylesine kapsamlı bir alan üzerinde etkili olabilmek beraberinde ortak bir çalışmaya dayanmaktadır. Ancak takım çalışması doğrultusunda üstesinden gelinebilecek olan durum işletmelerin içinde bulunduğu sektöre bağlı olarak farklılıklar gösterebilmektedir. Bu doğrultuda iş sağlığı ve güvenliği denildiğinde tıp, kimya, psikoloji, ergonomi, fizik, istatistik gibi çok farklı dallarında içerisinde bulunduğunu gözlemlemek mümkündür. İş sağlığı ve güvenliği üzerinden çalışmalar yöneten uzman ya da teknikerler değişim gerektiren alanlar için o alanın üst seviye yöneticileriyle çalışmalar gerçekleştirmektedirler.
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Sağladığı Ayrıcalıklar Nelerdir?
İş sağlığı ve güvenliği alanının işletme, çalışan ve toplum açısından ayrılacak şekilde çok sayıda faydası bulunmaktadır. İşletmeler tarafından ele alındığında iş sağlığı ve güvenliği ön planda tutularak maksimum düzeyde önlem alınmaktadır. Bu sayede çalışma ortamının oluşturulması bakımından çalışanların işyerinde geçirmiş oldukları süreyi daha verimli bir şekilde kullanmaları sağlanmaktadır. Bu durum ise otomatik olarak üretim ve kalite açısından gerekli olan zamandan tasarrufu beraberinde getirmektedir. Durum böyle ilerlediği takdirde müşteri ve çalışan tarafından firmanın olumlu ve güvenilir bir ortama dönüşmesinde fayda sağlamaktadır. İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı çalışma ortamında meydana gelebilecek olumsuzlukların önüne geçtiğinde ekipmanların zarar görmesi engellendiği gibi insan sağlığının da korunduğu alenen gözlemlenmesi mümkün hale gelmektedir. Firmaların nakit akışı açısından yüklerinde eksilme bununla birlikte verimli çalışmalar ile üretimde artış görülmektedir. Bu durum ise kazanç elde etmek adına performansın arttığını öne çıkarır. Firma bünyesinde çalışmakta olan kişiler göz önünde bulundurulduğunda ise stresten uzak ve daha mutlu bir çalışma ortamı ortaya çıkmaktadır. Toplumsal olarak bakıldığında ise işgücündeki kayıpların önlenmesi demek firmanın üretmekte olduğu ürünler üzerinde aksaklıkların ortadan kalkması sağlanmaktadır. Üretimin düzenli ve olabildiğince verimli bir şekilde yürümesi demekse toplum olarak mağduriyet yaşamadan diledikleri ürüne kolayca erişimlerine olanak tanımaktadır. İş sağlığı ve güvenliği önemi böylelikle anlam kazanmış olacak ve uygulanması durumunda kazanç elde edileceği gerçeği öne çıkacaktır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Çalışanlarının Görevleri Nelerdir?
İş sağlığı ve güvenliği kapsamlı bir dal olarak ele alınmaktadır. Bu nedenle de çalışan ve uzmanların yoğun bir iş yükü üstlenmeleri gerekmektedir. Üstlenilen bu iş yükü uzmanlık alanları ile ilgili olarak bölünme yaşasa da takım desteği ile ilerlemekte olan bu işler iş sağlığı ve güvenliği uzmanı, teknikeri, işyeri hekimi ve işyerinin üst düzey yöneticileri iş birliği yaparak iş bölümü sağlamaktadırlar. Detaylı olarak incelendiğinde iş sağlığı ve güvenliği sertifikası almış bir kişinin bu sertifika için yoğun bir eğitim aldığı görülebilmektedir. Bu bilgi ve tecrübelerin yanı sıra bazı yükümlülükleri de beraberinde getirmekte olan bir belgedir. İş sağlığı ve güvenliği çalışanlarının üstlenmiş olduğu bazı görevleri şöyle sıralamak mümkündür:
- İş sağlığı ve güvenliği uzmanları yalnızca iyileştirmeler, geliştirmeler ve önlemlerin uygulanması ile sorumlu olan kişiler değildirler, bu görevlerinin yanı sıra gerçekleştirilmiş olan uygulamaların düzenli bir şekilde denetlemesini de yapmak zorundadırlar.
- Çalışma ortamında risk oluşturacağı öngörülmekte olan yerlere bildirici levha asılması ve bu levhalar dışında koruyucu malzeme ve kıyafetlerin kullanımı için temin edilerek çalışanlara verilmesinden de sorumludurlar.
- İş sağlığı ve güvenliği konusunun önemi göz önünde bulundurularak uzmanların çalışanları gerekli ders veya sunulabilecek diğer bildiriler ile eğitmesi ve bilgilendirmesi gerekmektedir.
- Çalışma ortamında iş sağlığı ve güvenliği kurallarının uygunluğu incelenerek uygun olmayan kuralların değiştirilmesi konusunda bir çalışma oluşturmaları gerekmektedir.
- İnsan sağlığı her koşulda ön planda tutulmaktadır. Bu sebepten firma bünyesinde çalışmakta olan kişilerin hayatlarını riske atacak her uygulamanın durdurulması gereken önlem ve tedbirlerin uygulanması iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının görevleri arasında yer almaktadır.
- İşyeri üretimi ile ilgili olarak kullanılmakta olan malzemelerin periyodik bir zaman dilimi ile kontrol edilmesi ve incelenmesi gerekmektedir.
- Firma genelinde işyeri hekimi ve üst düzey yöneticiler ile birlikte iş birliği yaparak yıllık planlamalar yapılması gerekmektedir.
- Varsa işyeri bünyesinde tehlikeli madde depolanmasında gerekli koşulları sağlamak ve aksaklık oluşabilecek durumlar üzerinde iyileştirmeler sağlanması gerekmektedir.
- Oluşabilecek çeşitli işyeri kazalarında son derece önemli olan tarafsız rapor hazırlanması gerekmektedir.
- Gözetimi zor olan alanlar üzerinde bilgi alabilmek adına çalışan temsilcilerinden destek alarak eksik ve risk oluşturacak alanları tespit etmek gerekmektedir.
- Çalışma şartları üzerinde büyük bir etkisi olan çalışma koşullarında ki olumsuzlukların çalışan performansını arttırmak adına ortadan kaldırılması ya da düzeltilmesi gerekmektedir.
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Sağlanmasında Alınması Gereken Tedbirler Nelerdir?
İşyerinde bulunan iş sağlığı ve güvenliği uzmanı tarafından belirlenen prosedürlere göre işyerinin çalışma alanına göre bazı tedbirler bulunur. Bu tedbirler aynı zamanda iş sağlığı ve güvenliği ne yapar diye akıllarda oluşan soru işaretini açıklar niteliktedir. Bu tedbirler çalışma alanının analiz edilmesi, mevzuata uyum sağlayacak şekilde belirlenen risklerin en aza indirilmesini içerir. Belirli aralıklarla uzmanlar tarafından çalışanlara iş güvenliği eğitimleri verilerek gerekli bilgilendirme yapılır. İş sağlığı ve güvenliği tedbirleri nelerdir diye bakıldığı zaman bazı temel noktalar göze çarpar. İşyeri ortamının güvenli olacak şekilde düzenlenmesi ilk adımdır. Daha sonra çalışanların çalışma ortamına uygun olacak donanım ve ekipmana sahip olması gerekir. Bunlar kişisel koruyucu donanımlardır. Bunların dışında alınacak önemli tedbirlerden biride kullanılan cihazların koruyucu donanım ve aksesuarlarının sökülmemesidir. Çalışanların işyerine uygun olan tavırlar sergilemesi de oldukça önemli bie konudur.
İş Sağlığı ve Güvenliği Sertifikası Nasıl Alınır?
İş sağlığı ve güvenliği sertifikasını alabilmek için İSG sertifikası için gerekli sınava girmek yeterli olacaktır. Sınavda başarılı olan kişiler sınıfına göre sertifika almaya hak kazanmaktadır.
İş Sağlığı ve Güvenliğinde Dikkat Edilmesi Gereken 5 Temel Nokta!
İş sağlığı ve güvenliği çalışanların çalışma sırasında maruz kaldıkları koşullardan etkilenmemeleri veya bu etkinin en aza indirilmesi için dikkat edilmesi gereken temel bir basamaktır. İş sağlığı ve güvenliği nedir sorusunun kısa bir özeti olan bu açıklama çok sayıda insanın hayatı için büyük bir önem taşır. Belirli kurallar çerçevesinde herhangi bir işyerinde yaşanabilecek farklı iş kazalarının önüne geçilerek çalışma ortamı güvenli bir hale getirilir. Bu kurallar sadece iş kazalarına engel olmakla kalmayıp aynı zamanda meslek hastalıklarının gelişmesine de engel olur. İşletme ve üretimin güvenli bir şekilde ilerlemesini sağlayarak geniş bir kapsama sahip olan bu kurallar kanunlar tarafından belirlenir. Ayrıca yönetmelik tarafından desteklenen bu konu ayrıca iş sağlığı ve güvenliği neden önemlidir sorusunu da açıklar. Bireysel, toplumsal ve ekonomik açılardan büyük zararlara sebep olan iş kazaları ve meslek hastalıklarının oranı bu sayede azalır. İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasında bazı noktalara dikkat edilmesi gerekir.
- Çalışanların yoğun dikkat gerektiren işlerde çalışırken rahatsız edilmemesi.
- Yapılan işe uygun alet ve ekipmanın kullanılması
- Kullanılan araçların düzenli bakımlarının yapılması
- İşe uykusuz gelinmemesi
- Çalışılan ortamın devamlı temiz ve düzenli tutulması
İş sağlığı ve güvenliği kim sorumlu ise o kişinin işyeri ve çalışanlar için gerekli olan uygulamaları gerçekleştirmesi ile sağlanır. Gelişen teknoloji sayesinde iş yükünü azaltmak amaçlansa bile güvenlik önlemlerinin devamlılığının sağlanması gerekir.
İş Sağlığı ve Güvenliği İle Riskleri En Aza İndirebilirsiniz
İş sağlığı ve güvenliğinin hayati önem taşıdığı durumlarla oldukça sık karşılaşılır. İş sağlığı ve güvenliği kimleri kapsar diye bakıldığında pek çok işyeri ve buralarda çalışan yüzlerce insan karşınıza çıkar. Bu insanlar farklı risk gruplarına dahil olan iş kollarında çalışır. Tüm çalışma alanlarında zorunlu olarak uygulanması gereken güvenlik önlemlerini dikkate alarak büyük riskleri ortadan kaldırabilirsiniz. İş sağlığı ve güvenliği kimin sorumluluğundadır sorusu oldukça merak edilen konulardan biridir. Bu konuda sorumlu olan iş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunan kuruluşlar, işyeri hekimi ve iş sağlığı ve güvenliği uzmanıdır. Bu kişiler sağladıkları hizmetle işverene karşı sorumludurlar. İş sağlığı ve güvenliği sertifikası almak isteyenler İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünce yapılan sınava girmek gerekir. Bu konular hakkında daha detaylı bilgi içi AYA OSGB sayfasına göz atabilirsiniz.