EKG Nedir? Nasıl Çekilir?

EKG kalp aktivitesini ölçmeye yarayan alete verilen isimdir. Genellikle kalp veya göğüs ağrısı çeken kişiler veya kalp atışlarında problem olduğu düşünülen, bayılma şikayeti olan kişiler için kullanılır. EKG’nin açılımı elektrokardiyografidir. EKG çekimi kişilerin vücudunda deri üzerine yapıştırılan elektrotlar yardımıyla yapılır. Kalpte var olan kasılma ve gevşeme hareketini, bu hareket neticesinde hücrelerin uyarımı ve bu uyarı sırasında çıkan elektriksel hareketleri ölçen cihaz EKG nedir sorusunun cevabıdır. 

Kalpte ki belirli elektriksel değerleri raporlayan bu cihaz küçük ve portatif bir cihazdır. Her yere kolaylıkla taşınabilir boyuttadır. Bu sayede hastanın bir odadan diğerine taşınması gerekmez hastanın bulunduğu yere kolaylıkla taşınabilir. Neredeyse bütün sağlık kurumlarında bulunur. EKG çekimi sırasında kişiler herhangi bir acı duymaz. Dakikalar içinde çekilebilen hızlı bir ölçümdür. Cihazdan alınacak rapor ısıya duyarlı küçük kağıtlara grafiksel olarak basılarak rapor çıkar. Grafiksel olarak raporlama yapan bu cihazdan alınacak raporu ilgili hekim inceleyerek tanı koyar. Sadece cihazdan alınan rapor tanı koymak için her zaman yeterli değildir. Kısa sürede, belirli bir zaman aralığında ki değeri ölçtüğü için kişinin belirli aralıklarda yaşadığı sorunları tespit edemez. 

Bu nedenle hekim farklı değerIendirmeler, muayeneler ve test sonucunu dikkate alarak tanı koymaya çalışır. Konulan tanıya göre ise tedavi süreci başlatılır. Kardiyologların muayene öncesinde neredeyse hepsi hastalarından bu testi isterler. Test yardımıyla pek çok şey öğrenilebilir ve tanı koyma noktasında büyük yardımcı etkisi olur. Özellikle kalp ve damar hastalıklarında erken tanı çok önemlidir. Doğru tanı konulduğunda hastalık ilerlemeden tedavi süreci başlar.

EKG Çeşitleri Nelerdir?

EKG cihazları üçe ayrılır. Bunlar, normal EKG, Eforlu EKG ve Holter EKG’dir. Hastanın durumuna göre hekim uygun EKG türünü ister. En çok kullanılan türü ise normal EKG cihazıdır. Kalp ağrısı, ritim bozuklukları, bayılma vb. şikayetler ile acile veya kardiyoloğa giden hastalardan genellikle normla EKG çektirmesi istenir. Diğer EKG türleri ise gerekli duyulduğu durumlarda hekim tarafından istenebilir. EKG çeşitleri ise;

1. Normal EKG; Kardiyologların sıklıkla kullandığı, acil servislerde uygulanan ve yukarda detaylarından bahsedilen EKG uygulamasıdır.
    
2. Eforlu EKG; Aynı zamanda Stres EKG olarak da bilinmektedir. Bu EKG çekiminde kişi koşu bandı üzerinde hareketliyken ölçüm yapılmaktadır. Aktivite halindeyken EKG ritimleri ölçülür. Bu türde amaçlanan şey yoğun aktivite sırasında kalbin buna verdiği tepkiyi ölçmektir. Hekim tarafından genellikle önce normal EKG ardından da Eforlu EKG testi yaptırılır ve ikisi arasında ki farklar incelenerek tanı koymaya çalışılır.
    
3. Holter EKG; Normal EKG kısa sürede ölçüm yapan bir cihazdır fakat çekim sırasında hastanın değerlerinde herhangi bir anormallik görünmeyebilir. Hasta belirli aralıklarla sorun yaşıyorsa EKG çekimi sırasında bu sorunlar kayıt altına alınamayabilir. Böyle şüphelerin olduğu durumlarda Holter EKG çekimi yapılır. Holter EKG cihazı küçük bir cep telefonu boyutundadır ve hasta bunu üzerinde kolaylıkla taşıyabilir. Hastanın derisine yine normal EKG de olduğu gibi elektrotlar bağlanır ve hastalar cihazı üzerlerinde taşırlar. Hastalar cihazı kullandıkları kemere veya boyunlarına asarak taşıyabilirler. Holter EKG’de 24 veya 48 saat boyunca cihaz kalp ritmini ölçer. Holter EKG’nin ne kadar süreyle takılı kalacağına hekim karar verir. Böylelikle gün içerisinde kişinin yaşadığı bir sorun ritim bozukluğu olup olmadığı tespit edilir.

EKG Nasıl Çekilir?

EKG nasıl çekilir sorusunun yanıtını kısaca cevaplayacak olursak. EKG cihazının üzerinde kablolar ile bağlı 10 adet elektrot bulunur. Bu elektrotlar deri üzerinde belirli bölgelere yapıştırılır. Elektrotların aldığı sinyaller kablolar yardımıyla EKG cihazına aktarılır ve EKG cihazı bu hareketliliği grafikler halinde raporlar. Çekim sırasında veya öncesinde hastalar herhangi bir ilaç içmezler ve işlem bittikten sonra normal yaşantılarına geri dönerler. Herhangi bir acı veya ağrı söz konusu olmaz. Tüm bunlar göz önüne alındığında çok basit ama bir o kadar da önemli bir uygulama olduğu söylenebilir. EKG çekim aşamalarını sırasıyla iletmek gerekirse,

• Çekim sırasında sırt üstü yatmak gerekir. Hastalar vücutlarının üst kısmında bulunan giyesileri çıkartıp sedyeye sırt üstü yatarlar.
• Hastanın üzerinde varsa takıların çıkartılması istenir. Takılar elektromanyetik tepkilerin alınmasını engelleyici olabilirler.
• Elektrotların yapıştırılacağı bölgelere görevliler bir jel sürer. Bu jel hem bölgenin temizlenmesine yardımcı olur hem de elektrotların daha iyi yapışmasına yardımcı olur.
• Çekim başladığında belirli süre boyunca hasta kımıldamadan ve konuşmadan yatmalıdır. Herhangi bir aktivite gerçekleşirse kalp ritimlerinde değişiklik söz konusu olabilir. Bu durum ise sonucun hatalı göstermesine yol açabilir.

• Çekim bittiğinde hasta giyinir ve bu sırada cihaz elektrokardiyogram adı verilen ısıya duyarlı bir kağıda raporu yazdırmaya başlar. Bu kağıt 1*1 mm ve 5*5 mm boylarında iki farklı kareden oluşur. 1*1 den oluşan karenin içinde ki diyagrama 0,04 saniyede oluşan elektrik aktivitesi yazarken 5*5  olan karenin içerisinde ise 0,2 saniyede oluşan elektrik aktivitesi yazılı olur.

Bu detaylar en çok kullanılan Normal EKG uygulaması için geçerli bilgilerdir. Fakat farklı ve özel EKG türleri de bulunmaktadır. O çekimlerde uygulamalar değişiklik göstermektedir. Yazının ilerleyen bölümünde farklı EKG türleri de bulunuyor. EKG ne demek diye merak edenler içinse EKG’nin açılımı Elektrokardiyografidir.

EKG Çekimi Öncesi Nelere Dikkat Edilmelidir?

Yaptırılan kan testlerinde olduğu gibi EKG çekimi öncesinde kişinin aç veya tok olması fark etmez. Çekim öncesinde özel bir ilaç kullanma gibi bir durum söz konusu değildir. Dikkat edilmesi gereken küçük birkaç detay dışında hastaların ekstra bir şey yapmaları gerekmez. Kısa süren ve kolayca gerçekleştirilen bir çekimdir. EKG kaç dk sürer özellikle hastaların en merak ettiği konular arasındadır. Bu süre değişiklik gösterse de genellikle 5, 10 veya 15 dakika civarında bitebilen oldukça hızlı bir uygulamadır.

EKG çektirmeden önce dikkat edilmesi gereken durumlar ise,

1. Kişinin üzerinden kolaylıkla çıkarabileceği bir kıyafet seçmesi gerekmektedir. Vücudun göğüs, kol, karın, bilek gibi bölgelerine yapıştırılacak elektrotlar olduğu için tek parça bir kıyafet giymek veya giyip çıkarması zor olacak bir kıyafet seçmemek gerekir.
2. EKG çekimi sırasında elektrik iletimini engelleyecek yapıştırılacak bölgelerde aşırı kıllılık gibi durumlar söz konusu olabilir. Böyle bir durumda ise bu kılların öncesinde alınması gerekebilir. Özellikle bazı erkek hastaların göğüs bölgelerinde fazla kıl olma gibi durumlar söz konusu olabilir. Kıllar elektrotların yapışmasını engelleyebildiği gibi ölçüm yapılmasını da engelleyebilirler.
3. Çekim sırasında bilek ve boyun bölgesinde takıların bulunmaması gerekir. Takıların içeriği EKG’nin çekilmesini engelleyebilir veya yanlış ölçüme neden olabilir. Bu nedenle çekim için giderken takı takmamalı veya takı varsa çıkarılmalıdır.
4. Sigara kullanan kişiler için çekim öncesi sigara içilmemesi gerekir. Sonuçları etkileyebilecek bir etki oluşturabildiği için çekim öncesinde sigara içmemek doğru sonuç alınabilmesi için gereklidir.
5. EKG çekimi öncesinde kalbi yoracak aktivitelerin yapılmaması gerekmektedir. Spor veya kişiyi yoracak bedensel aktivitelerin yapılmaması durumunda çıkan test yanıltıcı olabilir. Bu nedenle doğru değerlerin ölçülebilmesi için bu konuya dikkat edilmelidir.

Hangi Durumlarda EKG Çekilir?

EKG genellikle kalp ile ilgili sıkıntı yaşayan ve kardiyoloji uzmanlarına başvuran kişilere çekilmektedir. Türüne ve işlemin yapıldığı kuruma bağlı olarak EKG fiyatı çeşitlilik gösterebilmektedir. Şu durumlarda EKG çekilmesi tavsiye edilir:

• Ritim ve iletim bozukluğu şüphesi olduğunda,
• Kalp kapakçıklarında problem olma ihtimalinin varlığında,
• Kalp damarlarında tıkanma veya daralma şüphesi olduğunda,
• Kalp kas durumunun gözlemlenmesi gerektiğinde,
• Kalp krizi yaşanması durumunda,
• Kan iyonlarında görülen dengesizliklerin saptanmasında.
   

EKG dalgaları şekillerine ve aralıkların uzunluklarına göre kalpte oluşan elektrik olayları hakkında bilgi sahibi olunmasını sağlamaktadır. EKG okuma işlemi uzman hekim tarafından yapıldıktan sonra tedavi yöntemi belirlenir. Sağlık hizmetleri alanında hizmet veren AYA OSGB, işe giriş muayenelerinde EKG testini yerinde yaptırabilmenize yardımcı olmaktadır.