Kanamalarda ilk Yardım
Kanamalarda ilk Yardım Nasıl Yapılır?
Damar bütünlüğünün bozulmasının ardından kanın damar veya vücut dışarısına akması olayına kanama adı verilir. Kanamanın pek çok türü bulunmakla birlikte dış kanama, iç kanama ve burun kanaması bunlardan bazılarını oluşturur.
Dış kanamalarda ilk yardım hangi uygulamaları beraberinde getirir? İşte, yapmanız gerekenler:
- Yara üzerine temiz bir bez parçası yardımı ile veya gazlı bir bez yardımı ile direkt baskı uygulamanız gerekir.
- Kanama eğer durmazsa birinci bezi kaldırmaksızın ikinci bir bez konulması sayesinde basıncı arttırmış olursunuz.
- Gerekirse bir bandaj yardımı sayesinde sarılarak kanlı halde olan bezler kaldırılmaksızın basıncın arttırılması tavsiye edilir.
- Kanayan bölgeye bu durumda en yakın basınç noktası seçilerek basıyı uygulamanız gerekir.
- Kanamalar bacak veya kollarda ise kırık şüphesi barındırmıyorsa kanama bölgesinin mutlaka kalp hizasından yukarıda tutulmasında fayda var.
- Şok pozisyonu tavsiye edilir.
- Sık sık yaşam bulgularının kontrolleri sağlanır.
İç kanamalarda ilk yardım adımları ise şu şekilde özetlenebilir:
- Hasta veya yaralının solunum ve bilincinin değerlendirilmesi gerekir.
- Hasta veya yaralının sırt üstü yatırılarak üzerinin örtülmesi sağlanır. Ayakları ise ortalama 30 cm kaldırılması gerekir.
- Asla bu durum esnasında ağızdan yiyecek veya içecek vermemeniz gerekir.
- Kapalı bir kırık oluşumu söz konusu ise kan damarlarının olası bir risk ile karşılaşmasını engelleyebilmek önemli bir detay. Bunun için herhangi bir iç kanamaya mahal vermemek adına hastanın hareketsiz kalmasına özen göstermelisiniz.
- Hasta veya yaralı kişinin yaşamsal değişimlerini izlemeniz gerekir.
Son olarak ise 112 aranarak tıbbi bir yardım istenebilir.
Burun kanamasında ilk yardım ilkeleri nelerdir? diye düşünebilirsiniz. Böyle bir durumda öncelikle sakin kalmanız önerilir. Burun kanaması esnasında yapılan ilk yardım uygulamaları şunlardır:
- Hemen hasta veya yaralının başı ön tarafa doğru eğilmek suretiyle hareket ettirmeniz gerekir.
- Hasta veya yaralıyı mümkünse oturtmanız tavsiye edilir.
- Hasta veya yaralının burun kanatlarını iki parmakla sıkıştırmanız gerekir.
- Bu işleme ise ortalama 5 dk kadar devam etmeniz önerilir.
- Kanama eğer durmuyorsa, hasta veya yaralıyı en yakın sağlık kuruluşlarına götürmeniz gerekir.
Unutmayın ki dış kanamalarda yapılan ilk yardımın amacı genel olarak kısa bir zaman içerisinde durumun kontrol altına alınmasıdır. Bu nedenle danışmanlık firması olan Aya OSGB’den sizler de bu konu hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Damar Cinsine Göre Kanama Çeşitleri
Kanama çeşitlerinin damar cinsine göre belirlenmesi ise üç alt grupta kendini gösterir. Bunlar:
- Atardamar kanaması: Kalp sıkıştığı zaman kanın ileri doğru fışkırması suretiyle açık kırmızı bir kanama olur. Bu kanama çeşidi en tehlikeli riskleri barındırır.
- Kılcal damar kanaması: Kanın sızıntı şeklinde kırmızı bir renk alması sonucu yayılarak damla halinde akmasıyla oluşur. Bu tip bir kanama ise önceliği olmayan kanama grubunda değerlendirilir.
- Toplardamar kanaması: Fışkırmaksızın sürekli olarak koyu renk şeklinde akar. Kirli kanı taşıyan damar, toplardamar olarak bilinir.
Kanamaları Geçici Olarak Durduran Yöntemler
Kanamaları geçici olarak durdurulmasını sağlayan bazı yöntemler mevcuttur. Bu yöntemler:
- Kanayan yere parmağınızı bastırmak: Kanayan damarın parmakla kemik arasında sıkıştırılması kanamayı durdurulabilen yöntemler arasında sayılabilir. İlkyardım çantasında mikropsuz bir gazlı bez yardımı ile yaranın üzerine konularak parmakla bastırılır. Gazlı beziniz eğer yoksa temiz bir elle ise aynı işlemin yapılması önerilir. Bu yöntemlerle yapılan uygulamalar ile kanamaları her zaman geçici olarak durdurmanız mümkün. Fakat çöken bir kırıkla beraber kanama hala var ise bu yöntemin uygulanması önerilmez.
- Basınç noktalarını tespit etmek: Bu yöntemle vücuttaki bazı atardamarların üzerlerine basınç yapılarak alt kısma kan geçmesini engellemiş olursunuz. Atardamarlar böylelikle parmakla kemik arasına sıkıştırılmış olur. Bu yöntem bazı zamanlarda kanamanın tamamen durmasını sağlarken, bazen de o yaraya pek çok atardamarın kan gelmesi sebebi ile tümüyle durdurulamayabilir. Basıncı eğer çıplak bir deri üzerine yaparsanız çok daha etkili olacaktır.
- Kanayan yerin kalp düzeyinden üstte tutulması: Kanayan yeri eğer kalp düzeyinin üzerinde tutarsanız organdaki kan basıncının azalmasından dolayı kanama miktarında azalmalar görülür. Çevrede yer alan valizleri, stepneleri ve kaya parçalarını, genellikle bu iş için kullanabilirsiniz. Kanayan organın altına bu malzemelerin konulması sonrası kanayan yerin üzerini temiz bir bezle kapatmanız önerilir. Sizler de bu uygulamalar sayesinde “kanamalarda ilk yardım nasıl yapılır?” konu başlığı hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Kanamayı Durduran İlk Yardım Malzemeleri
Kanamalarda ilk yardım uygulamaları kısmını içeren malzemeleri şu şekilde listelemek mümkün:
- Basınçlı sargı ile uygulama: Kanayan kısmın üzerine temiz bir gaz bezinin çok kuvvetli bir şekilde sıkılarak aşağıya doğru kan geçmesini engellememelisiniz.
- Turnike şeklinde uygulama: Kol ve bacakta yer alan büyük kanamaların durdurulması sonrasında en etkili yöntem olup, özellikle doku ve organ kayıplarını olduğu kanamalarda kesinlikle bu yöntemin uygulanması önerilir. Sıkma bağı olarak da isimlendirilen bu yöntem sayesinde vücutta 4 tek kemiğin uygulandığı görülür; 2 kol ve pazu, 2 bacak ve uyluk olmak üzere. Turnike yöntemi sırasında büyük bez mendil, elastik bandaj, kravat, eşarp, çorap, kemer, ince lastik veya gömlek kolu gibi araç gereçten faydalanabilirsiniz. Ancak metal malzeme, sicim ve tel kablo gibi araçları bu yöntemde uygulamamanız önerilir.
- Kırık kemiklerin tellenmesi yöntemi: Kırık kemiği eğer atel yardımı ile sabitlerseniz kanama miktarı duracaktır. Kırıkların tellenme şekillerinin nasıl yapılacağı ise kırıklar ünitesinde detaylı bir şekilde sizlere anlatılır.
Sizler de uygulayacağınız bu yöntemlerde bazı malzemelerin yardımı sayesinde kanamaları rahatlıkla durdurabilirsiniz.