Tetanoz Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Tetanoz Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Tetanoz, Clostridium tetani bakterisinden kaynaklanan bir hastalıktır. Bu hastalık bir sinir sistemi hastalığı olarak sınıflandırılmaktadır. Clostridium tetani bakterisi toprakta veya memeli hayvanların bağırsaklarında normalde bulunan bakterilerden biridir. Kişilerin yaralanması sonucunda bu yaralara giren ve burada çoğalan bakteriler tetanoz hastalığı oluşumuna neden olur. Üreme süreleri ortalama 8 gün olarak belirlenmiştir. Kişilerde bu süre değişiklik gösterebilir. Ortalama olarak 5 ila 23 gün arasında değişebilir. Vücutta üreyen bu bakteriler metalloproteaz tetanospazmin adı verilen bir toksin madde üretirler. Üretilen bu toksin madde ise omurilik ve beyin köküne ulaşarak sinir hücrelerinin iletimini bozarlar. İletimin bozulması sonucunda istemsiz kas hareketleri ve kasılmalar gözlenir. Bu hastalığın bir insandan diğerine bulaşma özelliği bulunmaz. Ama kişinin hayat konforunu büyük ölçüde olumsuz etkiler ve ölümlere kadar kötü sonuçları olabilir. Günümüzde tetanoz aşısının keşfinden sonra tetanoz kaynaklı ölüm sayıları oldukça azalmıştır. Fakat aşı yaptırmayan kişiler için bu risk söz konusu olabilmektedir. Tetanoz aşısı nedir diye soranlar için kısaca, tetanozun sebep olduğu toksin maddeyi zararsız hale getirip, bağışıklık sistemini güçlendirmek amacıyla vücuda sokulmasıdır denebilir. Bu aşı sayesinde bağışıklık sistemi güçlenir ve tetanoz hastalığının iyileşme süresini hızlandırıcı etki sağlar. Halk arasında bu aşıların sadece hastalık önleyici olarak kullanıldığına dair bir yanılgı vardır. Bu aşılar aynı zamanda hastalığın tedavisinde de kullanılmaktadır. Yararlı hale getirilmiş bu toksin madde vücuda verildiğinde vücut bu maddeyi tanır ve antikor üretmeye başlar bu durumda iyileşme sürecini hızlandırıcı etkiye sebep olur. Tetanoz aşısı kimlere yapılır sorusu sıklıkla sorulmaktadır. Bu sorunun cevabı ise herkese olarak verilebilir. Yeni doğan bebeklerde belirli periyotlar aralığında bu aşıya başlanır ve sonrasında yine belirli aralıklarla tekrar dozları uygulanmaktadır.
Tetanoz Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Tetanoz herhangi bir yaralanma veya kesik sonrasında yakalanma riski olduğu için endişe duyulan bir hastalıktır. Aşıların zamanın da yapılmış olması durumunda neredeyse % 100 koruma sağlanmış olur. Ama tetanoz aşısı süresi geçmiş ve periyoda uyulmadıysa tetanoza yakalanma olasılığı artmaktadır. Tetanozun genel olarak kişilerde gözlemlenen belirtilerini sıralayacak olursak;
- Çene kasılmaları, spazmlar ve çenede sertlik en çok görülen belirtiler arasındadır.
- Ense kaslarında serleşme durumu
- Karın kaslarında serleşme durumu
- Yutkunma zorluğu çekme durumu
- Küçük uyarılarda bile uzun süren ve acılı olan spazmlar yaşanması durumu
- Yüksek ateş ve terleme görülebilir.
- Yüksek tansiyon gözlemlenebilir.
- Kalp atışında hızlılık veya düzensizlik durumu
Olarak sıralanabilir. Tetanoz teşhisi için yapılacak geniş bir araştırma söz konusu olmaz hekim hasta geçmişini ve belirtileri inceleyerek teşhisi kolaylıkla koyabilir. Tetanozun tam bir tedavisi bulunmuyor. Toksin madde sinir uçlarına bağlandığı takdirde ayırmak mümkün olmuyor bu nedenle sinir uçlarının yenilenmesi gerekiyor ve bu sürede uzun bir zaman beklemeyi gerektiriyor. Tam bir tedavisi bulunmasa da iyileşme sürecini hızlandırmak adına yapılabilecek bazı durumlar söz konusu olabilmektedir. Tedavi sürecini hızlandırmak için doktorun aldığı bazı önlemler bulunur. Bu önlemler ise,
- Kesik veya yara bulunuyorsa bu yaranın temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi iyileşme sürecini hızlandırıcı etki sağlar.
- Toksin madde ile savaşması için antibiyotik kullanımına başlanması iyileşme sürecini hızlandırabilir.
- Spazmları ve kasılmaları önlemek ve azaltmak için kas gevşetici, spazm önleyici ilaçlar kullanımına başlanması tedavi sürecini hızlandırmak adına değilse bile hastalık sürecinde kişinin kendini daha iyi hissetmesi ve belirtileri azaltmak adına uygulanmaktadır.
- En önemli uygulama ise tetanoz aşısı yapmaktır. Aşı sayesinde toksin maddelere karşı antikor üretimi sağlanarak bağışıklık sistemi güçlendirilir.
Olarak sıralanabilir. Hekim iyileşme sürecini hızlandırmak adına bu uygulamaları yapar.
Tetanoz Aşısı Nedir?
Aşı içerisinde tetanoz bakterisinin ürettiği zararlı toksinin inaktive hali yer alır. Buna da toksoid adı verilir. Kısaca bakterinin ürettiği zararlı maddeyi zararsız hale çevirip vücuda enjekte etmek olarak açıklanabilir. Bu aşı sayesinde zararlı toksin maddeye karşı bağışıklık kazanımı amaçlanır. Tetanoz aşısı inaktif aşılar grubunda bulunur. Bu nedenle hasta olmayan kişiler aşı olduğunda diğer aşılarda olduğu gibi hastalığa yakalanmazlar. Hastalığın tam anlamıyla bir tedavisi olmadığı için en etkili yöntem aşı yapmaktır. Tetanoz aşısı neden yapılır sorusu halk arasında tetanoz önleyici olarak bilinir ama bilinenin aksine hem önleme amacıyla hem de tedavi sürecinde en önemli savaşçılar olarak aşılar görev alır. Aşılar sayesinde vücuda girebilecek zararlı bakteri ve virüsleri vücut önceden tanır ve antikor üretmeye başlar. Böylelikle bağışıklık sistemi güçlenmiş olur. Tetanoz aşısı inaktif aşı grubunda yer aldığı için hasta yapmaz sadece bağışıklık sistemini güçlendirmede etkili olur. İki farklı tetanoz aşısı bulunur. Bunlardan ilki Tdap aşısıdır. Bu aşı tetanoz, difteri ve boğmacaya karşı kullanılan aşı türüdür. İkinci türü ise Td aşısıdır. Bu aşı türü ise tetanoz ve difteri hastalıklarına karşı bağışıklık sağlamaya yardımcı olan aşı türüdür. Tetanoz aşısının çok önemli olmayan hastalarıetkileyebilecek bazı yan etkileri bulunmaktadır bu tetanoz aşısı etkileri ise;
- Her aşıda olduğu gibi aşılanan bölgede kızarıklık, şişlik ve ağrılar görülebilir.
- Yüksek ateş durumu söz konusu olabilir.
- İştah kaybı söz konusu olabilir.
- Halsizlik gibi etkiler görülebilir.
Bu yan etkiler bebeklere yapılan aşılarda gözlenmez genellikle yetişkinlere uygulanan aşı sonrasında görülebilir ve herhangi bir tedavi gerektirmez kısa bir süre sonra geçer. Ayrıca her aşı olan kişide bu belirtiler gözlenmez bazı kişilerde bir veya bir kaçı gözlenirken bazı kişilerde herhangi bir yan etki görülmez.
Tetanoz Aşısı Ne kadar Süreyle Yaptırmalıdır?
Tetanoz aşısı ne zaman yapılmalı sorusu ise herkesin merak ettiği konulardan biridir. Yetişkinlerde 10 yılda bir şeklinde yapılması gereken bir aşı uygulaması söz konusuyken bebeklerde seri aşılama yöntemi uygulanmaktadır. Bu seri aşılamada bebek doğduktan 2 ay sonra ilk aşı dozu yapılması şeklinde başlar ardından 4. ay, 6. ay, 18. ay ve 48. ayda tekrarlanır. Son olarak ergenlik döneminde 13 yaşında son aşılama yaparak seri tamamlanmış olur. 13 yaşında yapılan son aşıdan sonra kişilerin 10 yılda bir aşı yaptırmaları yeterli olmaktadır.
Tetanoz aşısı bebeklerde uyluktan yapılan bir uygulama iken ergen çocuk ve yetişkinlerde koldan yapılır. Fakat çocukluk döneminde hiç aşı yapmamış kişilerde 3 doz primer aşı tamamlaması yapılır ve bu seri tamamlandıktan sonra yine 10 yılda bir aşı yaptırmak yeterlidir.
Tetanoz antikorları yıllar geçtikçe azalmaya başlar. Azalan antikorların arttırılması için tekrar dozlarının yapılması önemlidir. Tekrar dozları yapılmadığı takdirde ileride tetanoz hastalığı geçirme ihtimali doğabilir. Bu durumun önüne geçmek için tekrar dozlarıın yapılması gerekir. Tetanoz aşısı faydaları deyince en önemli etken hastalığı önleme olarak söylenebilir. Hastalığa yakalanma oranını en aza indiren bu aşılar ile daha sağlıklı olunur. Tetanoz aşısı neredeyse % 100 bir koruma sağlamaktadır. Ayrıca hastalığa yakalanma durumu söz onuşu olduğunda ise en önemli iyileştirici unsur yine aşıdır. Sadece hastalık önlemek içi değil hastalığı iyileştirmek içinde tetanoz aşısı kullanılmaktadır. Kesik ve yaralanma durumlarında düzenli aşısı yapılan kişiler için hastalık riski neredeyse hiç yokken aşı olmamış kişiler için risk durumu söz konusu olmaktadır.