Elektrik Panolarında İş Güvenliği Önlemleri Nelerdir?

Elektrik Panolarında İş Güvenliği Önlemleri Nelerdir?

Elektrik panoları; ev  iş yeri gibi zamanınızın büyük bölümünü geçirdiğiniz ortamlarda enerji hattının en verimli şekilde dağıtımını ve iletimini sağlayan platformlardır. Priz, sigorta, düğme gibi elektrikle ilgili unsurlara göre daha tehlikeli alanlardır. Panolar kullanıldıkları yerlere göre aydınlatma, kumanda ve kompanzasyon panosu olarak gruplara ayrılır. Panoları gruplara ayırmak, tehlike ve risk faktörlerini aza düşürmez. O nedenle elektrik panolarında iş güvenliği çok önemlidir, tedbir alınmasını gerektirir.

Almanız gereken güvenlik önlemlerini maddeler halinde sıralayabiliriz:

1. İmalat esnasında kullanılan malzemenin kaliteli olmasına ve sık sık bakım yapılmasına dikkat etmelisiniz.

2. Elektrik kablolarının izolasyon malzemesi ile kaplattırmalı, elektriğin toplandığı ve dağıtıldığı üniteyi akım geçirmeyen malzeme ile kapattırmalısınız.

3. Çalışanların elektrik çarpılması tehlikesine karşı, toprak ile olan temasını kesmek için tüm elektrik panolarının önüne yalıtkan paspas koymalısınız.

4. Kaçak akım rölesi bulundurmalısınız.

5. Elektrik panolarının sadece gereklilik halinde yetkili ve işinin ehli kişilerce açılarak kullanılmasını sağlamalısınız. Diğer kişilerin kullanımını önlemek amaçlı kapalı ve kilitli tutulmasına dikkat etmelisiniz.

6. Sorumlusu kişi kim ise, o kişiye ait bilgilerin herkesin görebileceği bir şekilde, panonun üzerinde olmasına dikkat etmelisiniz.

7.  Elektrik panosu iş güvenliği talimatı, uyarıcı etiket ve levhalar bulundurmalısınız.

8. Panolarda oluşabilecek yangın tehlikesine karşı, kaçak akım rölesinin yanı sıra elektrik olmayan kısımlarda da gövde topraklaması yaptırmalısınız.

9. Panoların ısınmasını önlemek için soğutma sistemi, yangın esnasında acil durumlar için otomatik yangın söndürme sistemleri kurdurmalısınız.

10. Yetkili firmalara, düzenli olarak bakım ve gerekiyorsa onarım yaptırmalısınız. Bakım ve onarım esnasında koruyucu giysiler giyilmesini sağlamalısınız. 

Elektrik panolarında iş sağlığı ve güvenliği, hem çalışanların, hem de sistemin güvenliği için büyük önem teşkil eder.

Elektrik İşleri İş Sağlığı Güvenliği Yönetmelikleri

Elektrik 1800 yılında Alessandra Volta tarafından icat edilmiştir. Thomas Edison ve Nikola Tesla tarafından geliştirilmiş ve 1831 yılında Michael Faraday tarafından elektrik dinamosu keşfedilerek üretimine başlanmıştır. O tarihten itibaren elektrik insanlığın vazgeçilmezi olmuştur. Elektrik hareket, ısı ve ışık kaynağı olarak hayatımızı kolaylaştırırken oldukça tehlikeli olduğu göz ardı edilmemelidir.  Çarpılma anında elektriğin genellikle insan vücuduna giriş noktası eller, çıkış noktası ise ayaklardır. Elektrik akımı ilk olarak deriye temas eder ve yüksek sıcaklık nedeni ile deride yanıklar oluşur. Elektrik yanığının şiddet ve acısı diğer yanık türlerine göre çok daha fazladır. Elektrik çarpması, şiddetine göre iç organlara zarar vererek ölümlere neden olabileceği gibi, ani ölümlere de neden olabilir. Elektriğin bu denli tehlikelerine karşı, elektrik ile çalışılan iş yerlerinde, çalışanların güvenliğinin sağlanması zorunluluğu kaçınılmazdır. Elektrik işlerine yönelik iş sağlığı yönetmelikleri arasında elektrik panolarında iş güvenliği yönetmeliği diye bir yönetmelik yer almaz. Fakat elektrik işlerini kapsayan çok sayıda güvenlik yönetmeliği vardır.

• Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği

• Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği

• Elektrik Kuvvetli Akım Yönetmeliği

• İş Ekipmanları Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği

• Çalışanların Patlayıcı Ortam Tehlikelerine Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik

gibi karşınıza sıkça çıkacak olan yönetmelikler; elektrik panoları İSG yi de kapsar. Elektrik işleri ile ilgili yönetmelik maddeleri;

1. Çalışanların elektrik temasından uzak kalmaları ve korunmaları gerekir.

2. Elektrik işleri ile ilgili projeler yangın ve patlama riskine karşı planlanmalıdır.

3. Kaçak akım röleleri (artık akım anahtarı), pano gruplarına uygun tesisatlandırılmalıdır.

4. Tesisatının bulunduğu yerler, yıldırım düşmesine karşı tedbirler alınacak şekilde konumlandırılmalıdır.

5. Yangın koruma ve hayat koruma eşiği olan, termik manyetik şalter, otomatik sigorta bulunmalı, koruma sistemleri arasında düzen sağlanmalıdır.

6. Elektrik panoları ve ekipmanlarının gerilim altında olan bölümleri yalıtılmış ya da özel düzenlemeler, mekanizmalar aracılığı ile temasa karşı korumalı olmalıdır. Dokunmaya karşı; koruma topraklaması, sıfırlama, küçük gerilim, koruyucu hat sistemi, Hata akım ve gerilim koruma bağlaması, koruyucu ayırma gibi tedbirler alınmalıdır.

7. Dolaylı temas tehlikesine karşı; elektrik beslemesinin otomatik olarak ayrılması ve korunması, iletken olmayan alanların korunması, topraklamasız tamamlayıcı kuşaklama yolu ile koruma gibi yöntemlerle güvenlik sağlanmalıdır.

8. Yüksek gerilim hattı ile çalışılan iş yerlerinde en az bir elektrik mühendisi teknik konular ile ilgili görevlendirilmelidir. Mühendis; çalışma ortamı için gereken iş güvenliği yollarını tespit etmek, uyulması gereken kuralları oluşturmak, güvenlik için gereken ekipmanları belirlemekle yükümlüdür.

9. Yüksek Gerilim Hattı ile çalışılan iş yerlerinde ‘Kuvvetli Akım Tesislerinde Yüksek Gerilim Altında Çalışma İzin Belgesi’ olan bireyler görevlendirilmelidir.

10. Çalışma ortamında patlayıcı özellik gösteren madde veya malzemeleri tutuşturma özelliği olan statik elektrik üreticisi veya taşıyıcısı olduğu hallerde o alanda çalışan kişiler koruyucu giysiler ile çalışmalıdır.

11. Elektrik dağıtım ve iletim tesis panoları; patlama, yangın gibi riskler taşımayacak şekilde tasarlanmalıdır.

12. Tesis içindeki ana elektrik panosu ve tali pano, çalışanların kolay ulaşamayacağı şekilde konumlandırılmalı, gerektiği hallerde uzman kişiler tarafından tedbir alınarak kullanılmalıdır.

13. İş ortamında bulunan iletkenlerin yıpranmış ve eskimiş olanları kullanılmamalıdır.

14. Elektrik ile çalışan malzemelerinin tümüne gövde güvenlik topraklaması yapılmalıdır.

15. Tesis yakınından elektrik hattı geçiyorsa ve güvenlik mesafesi yeterli değilse, hat güzergahını değiştirmek için yetkili kuruluşlardan izin alınmalıdır.

şeklinde sıralanır. Yönetmelik maddelerinin tümünün uygulanması halinde iş yerinizde elektrik işlerinde güvenlik tedbirlerini almışsınız demektir. İş sağlığı, iş güvenliği ve çevre yönetimleri ile ilgili çözüm arayışı içinde olduğunuzda AYA OSGB Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi profesyonel kadrosuyla yanınızdadır.