Sağlık Güvenlik Planı

Yapı ve madencilik işleriyle ilgilenen sektörlerde İş Sağlığı ve Güvenliği kapsamında uygulanması gereken bir dizi prosedür bulunmaktadır. Sağlık ve güvenlik planı, sektöre kazandırılan en yeni uygulamalardan biri olarak öne çıkmaktadır. İstisnai bir durum söz konusu olmadığı için tüm yapı ve madencilik işlerinde bu planın hazırlanması zorunludur. Sağlık güvenlik planı yönetmeliği belgenin proje başlangıç aşamasında hazırlanması gerektiğine yer vermektedir. Ayrıca proje süresince güncellenip uygulanması gerekmektedir.

Sağlık ve Güvenlik Planı Nedir?

Sağlık ve güvenlik planı, olası tehlikelerin analiz edilerek proje süresi boyunca sağlık ve güvenlik açısından uygulanacak işlemlerin yer verildiği plandır. Risklerle ilgili alınacak tedbirler, çalışma yöntemleri ve organizasyon yapısı planda yer alır. Ayrıca bu konularla ilgili süreçlerin ne zaman ve kimler tarafından takip edileceği belirlenir. İnşaat sektöründe sağlık güvenlik planı süreç boyunca proje içerisinde yer alacak olan işverenler, kendi hesabına çalışacak olanlar, alt işverenler ve çalışma ekipleri arasında sağlık ve güvenlik açısından koordinasyon sağlanması amacıyla hazırlanmaktadır. Plan yapı alanının bütününden sorumlu olan işveren veya proje sorumlusu tarafından hazırlanabilir. Bunun yanı sıra işveren veya proje sorumlusu talep ederse planın hazırlanması için danışmanlık hizmeti alabilir. Sağlık ve güvenlik planı kapsamında değerlendirilebilecek riskler şöyle sıralanabilir:

• Patlayıcı madde kullanımı gerektiren işler
• İşçilerin toprak altında kalma, yüksekten düşme gibi risklerinin bulunması
• Yüksek gerilim hatlarının çevresinde yapılan çalışmalar
• Yeraltı kazıları ve tünel işleri

Sağlık Güvenlik Planı Ne Zaman Hazırlanır?

İş kazalarının çok büyük bir oranının iyi bir planlama ile önlenebileceği göz önüne alınırsa sağlık güvenlik planının ne derece önemli bir çalışma olduğunu daha iyi anlarız.

Sağlık ve Güvenlik planı, yapı işinin faaliyete başlamadan, tasarım ve proje aşamalarından itibaren başlaması gerekmektedir.

Şantiye aktiviteye başladığında sağlık güvenlik planı hazır olmalı ve iş sağlığı ve güvenliği politikası bu plan çerçevesinde şekillenmelidir.

Sağlık Güvenlik Planı Nasıl Hazırlanır?

Yapı işlerinde sağlık ve güvenlik planı rehberi, belgenin hazırlık aşamasında yapılacak işler ve hazırlanma süreci hakkında bilgi sunmaktadır. Sağlık ve güvenlik planları her yapı işi için ayrı olarak hazırlanır. Proje başlangıç aşamasında hazırlanan belge, işin akışına ve değişikliklere bağlı olarak güncellenebilir. Yapı işlerinde sağlık ve güvenlik planı örneği incelendiğinde plan içeriğinde yer alan konuların şu şekilde sıralandığı görülmektedir:

• Yönetim taahhüdü
• Proje bilgileri
• Sağlık ve güvenlik organizasyonu
• İşlerin yönetimi
•  Risklerin belirlenmesi
• Kontrol tedbirlerinin belirlenmesi
• Şantiye kuralları

Plan hazırlanırken proje bilgileri altında projenin adı, başlama ve bitiş tarihi, projenin tanımı ve kapsamı gibi bilgilere yer verilir. Ayrıca işveren, alt işveren, kendi nam ve hesabına çalışanlarla ilgili bilgiler mutlaka yer alır. Proje sürecinde karşılaşılabilecek risklerin analiz edilebilmesi ve tedbir alınabilmesi için arazi koşulları, çevre yerleşimi ve mimari projelerle ilgili bilgiler temin edilir. Sağlık ve güvenlik organizasyonu bölümünde İSG uzmanı, işyeri hekimi, sağlık ve güvenlik koordinatörleri, proje sorumlusu bilgileriyle birlikte görev ve sorumlulukları belirtilir. Planda kişilerin bilgilerine yer verilmesi işverenin hukuki haklarına olumlu etki ederken çalışanların da sorumluluk bilincini artırır.

Sağlık ve Güvenlik Planı Neden Hazırlanmalıdır?

Sağlık ve güvenlik planı firmaların faaliyet alanına özgü olarak hazırlanmaktadır. Planın yetersiz ve yalnızca teoride kalacak formatta hazırlanması işletmeler ve çalışanlar açısından telafisi zor olan sonuçlara yol açabilir. Kapsamlı ve uygun bir sağlık planı örneği hazırlayarak işveren çalışanlara karşı sağlık ve güvenlik açısından insani sorumluluğunu yerine getirmiş olur. Bununla birlikte işletmenin kendisi de ekonomik açıdan avantaj kazanmış olur. Plan başarılı olarak uygulandığı takdirde sağlık ve güvenlik açığı ortadan kaldırılarak cezalar azaltılabilir. Çalışan veriminin artması ve kazaların azalmasıyla birlikte işletme itibarı artar. Bu da karlılığın artışını beraberinde getirir. Etkin bir plan hazırlamak pek çok açıdan yarar sağlar. AYA OSGB işletmenizin ve çalışanlarınızın güvenliğini ön planda tutarak uzman kadrosuyla sağlık ve güvenlik planı hazırlama hizmeti vermektedir.

Sağlık Güvenli Planını Kim Hazırlar?

Yapı İşlerinde İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetmeliği’nin üçüncü bölümünde yer alan, 8. Madde’nin (2). Fıkrasında belirtildiği üzere; “İşveren veya proje sorumlusu, yapı işine başlamadan önce projenin hazırlık aşamasında, sağlık ve güvenlik planını hazırlar veya hazırlanmasını sağlar.”

Aynı yönetmeliğin, Sağlık ve güvenlik koordinatörlerinin proje hazırlık aşamasındaki görevlerinin açıklandığı 10. Madde’nin (1).fıkrasının b) bendinde;” Sağlık ve güvenlik planını hazırlar veya hazırlanmasını sağlar.”

Yönetmelikte açıkça belirtildiği üzere; İşveren veya proje sorumlusu ve eğer varsa Sağlık Güvenlik koordinatörü Sağlık ve Güvenlik Planınınım hazırlanmasından sorumludur.

Sağlık Güvenlik Planı Hangi İşlerde Hazırlanır?

Söz konusu yönetmelikte, “Sağlık ve güvenlik planı; Muhtemel risklerin değerlendirilip yapı işi süreci boyunca sağlık ve güvenlik ile ilgili alınacak tedbirlerin, organizasyon yapısının, çalışma yöntemlerinin ve bunlara ilişkin işlerin ne zaman ve kim tarafından yapılması gerektiğinin belirlendiği, aynı yapı sahasında faaliyet gösterecek farklı işverenler, alt işverenler, kendi nam ve hesabına çalışan kişiler ve farklı çalışma ekipleri arasında sağlık ve güvenliğe dair hususların koordinasyonunun sağlanması amacıyla yapı alanının tamamından sorumlu işveren veya proje sorumlusu tarafından hazırlanan veya hazırlanması sağlanan planı” olarak tanımlanmıştır.

Yapı işlerinin yürütüldüğü iş alanlarında Sağlık güvenlik Planı hazırlanır. Yönetmelikte Yapı işleri ; İnşaat ve çeşitli mühendislik işlerinin yürütüldüğü, yerüstü veya yeraltında, su üstü veya su altında yapılan, Ek–1’de yer alan işler ile benzeri diğer işleri, ifade eder.

Ek-1’de yer alan işler ise ;

1– Kazı, yarma ve doldurma işleri

2– Hafriyat

3– İnşa

a) Bina

b) Set, baraj

c) Yol, demiryolu, havai hat

ç) Tünel

d) Metro

e) Köprü

f) Çelik yapı

g) İskele, liman, dalga kıran,  gemi

ğ) Kanalizasyon, lağım

h) Kuyu

ı) Kanal

i) Duvar

j) Sıva, badana, boya işleri

k) Elektrik tesisatı

l) Sıhhi tesisat

m) Kalorifer tesisatı

n) Dülgerlik

o) Marangozluk

4– Prefabrike elemanların inşası ve sökümü

5– Montaj işleri

6– Değiştirme ve donatma

7– Tadilatlar

8– Yenileme

9– Tamir

10– Söküm

11– Yıkım

12– Restorasyon

13– Bakım, boyama ve temizleme

14– Drenaj

15– Bu ekte belirtilen işlerde kullanılan sabit ve hareketli makine ve tesisleri kullanma işleridir.

Yönetmelikte Sağlık ve güvenlik koordinatörlerinin proje hazırlık aşamasındaki görevleri sıralanırken, Madde 10. 1.fıkra, (b) bendinde, “Yapı alanında Ek-2’de belirtilen işler yapılıyorsa, bu işlerle ilgili özel tedbirlerin planda yer almasını sağlar.” Olarak belirtir.

Ek-2’de belirtilen işler ise;

1– Özellikle, yapılan işin ve işlemlerin niteliği veya işyeri alanının çevresel özelliklerinden dolayı, çalışanların toprak altında kalma, bataklıkta batma veya yüksekten düşme gibi risklerin fazla olduğu işler.

2– Çalışanın işin yürütümü dolayısıyla maruz kaldığı özel tehlikelere yönelik sağlık gözetimi gerektiren veya kimyasal ve biyolojik özelliklerinden dolayı çalışanların sağlık ve güvenlikleri için risk oluşturan maddelerle yapılan işler.

3– 24/3/2000 tarihli ve 23999 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği uyarınca, denetimli ve gözetimli alanların belirlenmesini gerektiren iyonlaştırıcı radyasyonla çalışılan işler.

4– Yüksek gerilim hatları yakınındaki işler.

5– Boğulma riski bulunan işler.

6– Kuyu, yer altı kazıları ve tünel işleri.

7– Hava beslemeli sistem kullanan dalgıçların yaptığı işler.

8– Basınçlı hava sağlanarak keson içinde yapılan işler.

9– Patlayıcı madde kullanımını gerektiren işler.

10– Fiziksel özelliklerine bağlı olarak yüksek ses, titreşim, basınç farkı, toz oluşması gibi risklerin fazla olduğu işler.

11– Ağır prefabrike elemanların montaj ve söküm işleri, olarak sıralar.